Het piriformis syndroom is een vaak over het hoofd geziene oorzaak van pijn in de onderrug en bilstreek, die kan uitstralen naar het been. Het syndroom wordt veroorzaakt door een irritatie of compressie van de nervus ischiadicus (grote been zenuw) door de piriformis spier, een kleine spier diep in de bil. Deze spier speelt een belangrijke rol bij de rotatie van de heup en het stabiliseren van het bekken.

Oorzaken en Risicofactoren

De oorzaken van het piriformis syndroom kunnen uiteenlopen. De meest voorkomende oorzaak is overbelasting van de piriformis spier, wat kan gebeuren door activiteiten zoals hardlopen, fietsen, of langdurig zitten, vooral op een harde ondergrond. Andere oorzaken kunnen zijn:

• Anatomische variaties: Bij sommige mensen loopt de nervus ischiadicus door de piriformis spier in plaats van eronder, wat het risico op irritatie verhoogt.
• Trauma: Een val of direct trauma op de bil kan leiden tot zwelling of spasmen van de piriformis spier, wat de zenuw kan beknellen.
• Overbelasting: Overmatige of repetitieve bewegingen, zoals veel traplopen of langdurig in dezelfde houding zitten, kunnen leiden tot irritatie van de piriformis.

Symptomen van het Piriformis Syndroom

De symptomen van het piriformis syndroom variëren, maar de meest voorkomende klacht is een diepe, stekende pijn in de bilstreek. Deze pijn kan uitstralen naar de achterkant van het been, vergelijkbaar met ischias. Andere symptomen kunnen zijn:

• Pijn bij zitten: Langdurig zitten verergert de pijn, vooral als de druk direct op de piriformis spier komt.
• Pijn bij bewegen: Specifieke bewegingen, zoals het draaien van de heup of het naar buiten draaien van het been, kunnen de pijn verergeren.
• Spierzwakte: In sommige gevallen kan de compressie van de zenuw leiden tot spierzwakte in het aangedane been.

Diagnose van het Piriformis Syndroom

Het piriformis syndroom kan lastig te diagnosticeren zijn omdat de symptomen vaak lijken op andere oorzaken van lage rugpijn en ischias, zoals een hernia. De diagnose wordt meestal gesteld op basis van een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek. Tests zoals de FAIR-test (Flexie, Adductie, en Interne Rotatie van de heup) kunnen helpen om de diagnose te bevestigen.

Behandeling en Herstel

De behandeling van het piriformis syndroom is gericht op het verminderen van de pijn en het verminderen van de druk op de nervus ischiadicus. Dit kan op verschillende manieren worden bereikt:

• Rust en Aanpassing van Activiteiten: Het vermijden van activiteiten die de pijn verergeren is essentieel. Dit kan betekenen dat je tijdelijk moet stoppen met sporten of andere belastende activiteiten.
• Fysiotherapie: Specifieke rek- en versterkingsoefeningen kunnen helpen om de piriformis spier te ontspannen en de zenuwcompressie te verminderen. Een fysiotherapeut kan ook helpen met massage en mobilisatie technieken.
• Medicatie: Ontstekingsremmende medicijnen of spierontspanners kunnen worden voorgeschreven om pijn en ontsteking te verminderen. Let op: hier zitten ook nadelen aan.
• Injecties: In sommige gevallen kan een injectie met een lokaal anestheticum en een corticosteroïde in het gebied rond de piriformis spier helpen om de symptomen te verlichten. Let op: hier zitten ook nadelen aan.
• Chirurgie: In zeldzame gevallen, als conservatieve behandelingen niet effectief zijn, kan een operatie overwogen worden om de druk op de zenuw te verlichten.

Preventie

Preventie van het piriformis syndroom richt zich op het vermijden van overbelasting van de piriformis spier. Dit kan onder meer worden bereikt door:

• Goede warming-up en cooling-down: Voor en na het sporten om de spieren flexibel te houden.
• Correcte lichaamshouding: Vooral tijdens langdurig zitten, waarbij het belangrijk is om regelmatig te pauzeren en van houding te veranderen.
• Gerichte oefeningen: Het versterken van de bil- en heupspieren en het rekken van de piriformis kan helpen om het risico op dit syndroom te verminderen.

Conclusie

Het piriformis syndroom kan een pijnlijke en beperkende aandoening zijn, maar met de juiste diagnose en behandeling is herstel goed mogelijk. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan de signalen van je lichaam en tijdig in te grijpen om langdurige klachten te voorkomen. Of je nu een actieve sporter bent of veel tijd zittend doorbrengt, het nemen van preventieve maatregelen kan helpen om de kans op het ontwikkelen van het piriformis syndroom te verkleinen. In mijn blog ‘Last van pijn in je heup of bil met uitstraling naar je been?’ leg ik uit wat mijn visie is op deze klacht en hoe dit verholpen kan worden.